Kısa Kesitler Yazılar

Toplumsal Bir Mercekten Güroymak: Diğer Adıyla Norşin’in Sosyolojik Derinlikleri Bir araştırmacı olarak ilk kez Güroymak’a gittiğimde, ilçenin sessiz sokaklarında yankılanan bir isim kulağıma çalındı: “Norşin.” İnsanlar bu kelimeyi öyle doğal, öyle içten bir şekilde kullanıyordu ki, resmi kayıtlardaki “Güroymak” adı sanki sadece bir zorunluluk gibiydi. Bu fark, bana sadece bir isim değişikliğinden ibaret olmadığını, bir toplumsal kimliğin, bir belleğin ve bir direniş biçiminin yansıması olduğunu gösterdi. Çünkü isimler, tıpkı bireyler gibi toplumların da kimliğini taşır. Güroymak’ın Diğer Adı: Norşin Güroymak, Bitlis iline bağlı bir ilçedir; fakat tarih boyunca halk arasında “Norşin” adıyla anılmıştır. “Norşin” Kürtçe kökenli bir kelimedir ve yöre…

Gün Işığı Anlamı Nedir? Kültürlerin Işığında Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak, her kültürün dünyayı anlamlandırma biçiminde gizli bir bilgelik görürüm. Gün ışığı kavramı da bu bilgeliklerden biridir; sadece fiziksel bir olgu değil, insanlığın tarih boyunca anlam yüklediği güçlü bir semboldür. Her toplum, güneşin doğuşuyla birlikte kendi kimliğini yeniden kurar; her sabah, insanın varoluş hikâyesini yeniden yazdığı bir başlangıçtır. Peki, gün ışığı anlamı nedir sorusu, antropolojik açıdan nasıl bir derinlik taşır? Bu yazıda, gün ışığının anlamını ritüellerden topluluk yapılarına, sembollerden kimlik inşasına kadar geniş bir kültürel bağlamda inceleyeceğiz. — Ritüellerde Gün Işığı: Doğanın Döngüsüne Katılmak İnsanlık tarihinin erken dönemlerinden itibaren…

Bir Tarihçinin Gözünden: “Gün Be Gün” Ne Demek? Bir tarihçi olarak geçmişin sessiz izlerini sürerken, fark ederim ki insanlık hikâyesi hep aynı cümleyle yazılmıştır: gün be gün. Her sabah, yeni bir başlangıç; her akşam, bir kapanış. Fakat bu küçük ifade, yalnızca zamanın akışını değil, değişimin ritmini de taşır. “Gün be gün” derken aslında hayatın adım adım nasıl şekillendiğini, toplumların nasıl dönüştüğünü, tarihin nasıl birikerek bugünü oluşturduğunu anlatırız. “Gün Be Gün”ün Anlam Katmanları Gün be gün ifadesi, Türkçe’de “zamanla”, “adım adım”, “gittikçe” gibi anlamlar taşır. Fakat tarihsel bir perspektifle baktığımızda, bu söz sadece bir dil kalıbı değil, bir zihniyet biçimidir. İnsanlık,…

Diyaliz Hastaları Neden Çok Su İçmez? Bir Tarihçi Perspektifinden Su ve Yaşam Mücadelesi Bir tarihçi olarak geçmişi incelediğimde, insanların en temel hayatta kalma mücadelesinin suyla olan ilişkilerinin ne kadar derin ve anlamlı olduğunu görmek beni her zaman şaşırtmıştır. Su, her dönemde medeniyetlerin gelişimi için temel bir kaynak olmuştur. Ancak, bugünün dünyasında, özellikle diyaliz hastalarının yaşadığı su kısıtlaması durumu, sağlığın ve yaşamın korunmasıyla ilgili yeni bir sorunun ortaya çıktığını gözler önüne seriyor. Peki, diyaliz hastaları neden çok su içmez? Bu soruyu, tarihsel bir bağlamda inceleyerek, suyun insan hayatındaki evrimine ve diyaliz tedavisinin bu evrime nasıl yeni bir boyut eklediğine bakacağız. Su…

Büyük İskender’in Dini Ne? Güç, İnanç ve İktidarın Kesişiminde Bir Siyasi Okuma Bir siyaset bilimci olarak, güç ile inanç arasındaki ince çizgiyi anlamak, tarihin en etkileyici liderlerinden biri olan Büyük İskender’i anlamanın da anahtarıdır. İskender’in dini sadece kişisel bir inanç meselesi değil; aynı zamanda imparatorluk kurma stratejisinin, toplumsal düzenin ve ideolojik birleştirmenin merkezindeydi. Peki, Büyük İskender gerçekten hangi dine inanıyordu? Daha da önemlisi: O, dine mi hizmet etti, yoksa dini kendi iktidarının bir aracına mı dönüştürdü? İktidarın Teolojik Yüzü: Tanrılaşan Bir Kral Büyük İskender’in dini anlayışını çözmek, onun iktidar kurma biçimini anlamakla eşdeğerdir. Yunan dünyasında yetişmiş bir figür olarak o,…

Kapital hangi dilden gelir? Kökeni, bugünü ve yarını Bir kafede oturup arkadaşlarla tartıştığımızı hayal edelim: “Kapital hangi dilden gelir?” diye biri soruyor. Hepimiz aynı şeye gidiyoruz: Marx’ın Das Kapital’i. O halde cevap “Almanca” mı? Evet—ama hikâye burada bitmiyor. “Kapital”in izini biraz sürdüğümüzde, bir kelimenin ekonomik düşünceyi, toplumsal hayali ve hatta dijital dünyayı nasıl şekillendirdiğini görüyoruz. Gelin, tutkuyla ve samimi bir merakla bu yolculuğa birlikte çıkalım. Kısaca cevap: “Kapital” Almanca’dan gelir; kökü ise Latincedir Günlük dilde “Kapital” dediğimizde, kelimenin Almanca biçiminden söz ederiz; bu biçim özellikle Marx’ın eserinin başlığından yaygınlaşmıştır. Ancak kelimenin daha derin kökü Latinceye uzanır: caput (“baş”) → capitale…

Kanunname-i Ali Osman İlk Nedir? Tarihsel Bir Metnin Toplumsal Cinsiyet ve Adalet Perspektifinden Okunması Giriş: Empatiyle Başlayan Bir Yolculuk Tarihin tozlu sayfalarına göz attığımızda, yalnızca savaşları, fetihleri ya da siyasi olayları değil; aynı zamanda bir toplumun adalet, eşitlik ve birlikte yaşama arzusunu da görürüz. Bu yazıya, bir tarih metnini kuru bir belge olarak değil, toplumun kimliğini şekillendiren bir rehber olarak ele alma isteğiyle başlıyorum. Kanunname-i Ali Osman da tam olarak böyle bir belgedir. Osmanlı İmparatorluğu’nun kurumsal yapısının en önemli temellerinden biri olan bu kanunname, sadece devlet yönetimini değil, toplumsal düzeni ve adalet anlayışını da biçimlendirmiştir. Peki ya bu metni, toplumsal…

İnformal Eğitim Nedir? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Bir Edebiyatçının Girişi: Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Edebiyat, kelimelerin en derin anlamlarına, anlatıların ise insan ruhunun derinliklerine açılan kapılar olduğunu keşfeden bir yolculuktur. Bir yazar için dünya, sadece gözlemlerle şekillenen değil, aynı zamanda her kelimenin, her cümlenin ardında bir anlamın yatabileceği bir evrendir. Bu dünyada eğitim de, yalnızca okullarda verilen bir bilgi aktarımı değil, çoğu zaman daha doğal, daha özgür bir süreç olarak karşımıza çıkar. İşte bu, edebiyatın da bir parçasıdır. İnformal eğitim, formal bir sistemin dışında, bireyin çevresinden aldığı derslerle şekillenen bir öğrenme biçimidir. Edebiyat ise, tam da bu informal…

Yüz Germe Ömrü Ne Kadardır? Ekonomik Perspektiften Bir Değerlendirme Kaynakların sınırlılığı, insanların her gün karşılaştığı temel bir problem olarak karşımıza çıkar. Bu sorun, sadece maddi kaynaklar için değil, aynı zamanda zaman, enerji ve sağlık gibi değerli kaynaklar için de geçerlidir. Bir ekonomist olarak bu sınırlı kaynakları nasıl en verimli şekilde kullanacağımızı düşünmek, bireysel kararların ve toplumsal refahın uzun vadeli sonuçlarını anlamamıza yardımcı olabilir. Estetik cerrahi, bu bağlamda ilginç bir örnek sunar. Yüz germe işlemi gibi estetik müdahaleler, hem bireyler hem de toplum açısından hem kısa vadeli faydalar sağlar hem de uzun vadeli ekonomik etkiler yaratır. Peki, yüz germe ömrü ne…

Yeni Çıkan Hastalığın Adı Ne 20266? Öğrenme, Bilgi Kıtlığı ve Geleceğin Sağlık Paradigmaları Bir Eğitimcinin Daveti: Bilgiyle Korkuyu Aşmak Öğrenme, insanın en büyük dönüşüm gücüdür. Bilgi, karanlığı deler, belirsizlikleri aydınlatır, korkuyu yöneltir. Bugün “Yeni çıkan hastalığın adı ne 20266?” gibi tuhaf bir soru karşısında durduğumuzda, bu sorunun ardında yalnızca tıbbi bir merak değil, bilgi boşluğunu doldurma ihtiyacı yatar. Eğitimcinin görevi, yalnızca doğru bilgiyi sunmak değil; okuyucunun da kendi sorgusunu yapılandırmasını sağlamaktır. Bu yazıda, “20266” sayısal ibaresinin arkasındaki bilinmezliği, öğrenme teorileri, pedagojik yöntemler ve bireysel/toplumsal etkiler bağlamında tartışacağız. “20266” Nedir? Bir Kod mu, Zaaf mı? Aslına bakarsanız, literatürde “20266” adıyla tanımlanmış…