Kategori: Makaleler

Kanunname-i Ali Osman İlk Nedir? Tarihsel Bir Metnin Toplumsal Cinsiyet ve Adalet Perspektifinden Okunması Giriş: Empatiyle Başlayan Bir Yolculuk Tarihin tozlu sayfalarına göz attığımızda, yalnızca savaşları, fetihleri ya da siyasi olayları değil; aynı zamanda bir toplumun adalet, eşitlik ve birlikte yaşama arzusunu da görürüz. Bu yazıya, bir tarih metnini kuru bir belge olarak değil, toplumun kimliğini şekillendiren bir rehber olarak ele alma isteğiyle başlıyorum. Kanunname-i Ali Osman da tam olarak böyle bir belgedir. Osmanlı İmparatorluğu’nun kurumsal yapısının en önemli temellerinden biri olan bu kanunname, sadece devlet yönetimini değil, toplumsal düzeni ve adalet anlayışını da biçimlendirmiştir. Peki ya bu metni, toplumsal…

İnformal Eğitim Nedir? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Bir Edebiyatçının Girişi: Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Edebiyat, kelimelerin en derin anlamlarına, anlatıların ise insan ruhunun derinliklerine açılan kapılar olduğunu keşfeden bir yolculuktur. Bir yazar için dünya, sadece gözlemlerle şekillenen değil, aynı zamanda her kelimenin, her cümlenin ardında bir anlamın yatabileceği bir evrendir. Bu dünyada eğitim de, yalnızca okullarda verilen bir bilgi aktarımı değil, çoğu zaman daha doğal, daha özgür bir süreç olarak karşımıza çıkar. İşte bu, edebiyatın da bir parçasıdır. İnformal eğitim, formal bir sistemin dışında, bireyin çevresinden aldığı derslerle şekillenen bir öğrenme biçimidir. Edebiyat ise, tam da bu informal…

Yüz Germe Ömrü Ne Kadardır? Ekonomik Perspektiften Bir Değerlendirme Kaynakların sınırlılığı, insanların her gün karşılaştığı temel bir problem olarak karşımıza çıkar. Bu sorun, sadece maddi kaynaklar için değil, aynı zamanda zaman, enerji ve sağlık gibi değerli kaynaklar için de geçerlidir. Bir ekonomist olarak bu sınırlı kaynakları nasıl en verimli şekilde kullanacağımızı düşünmek, bireysel kararların ve toplumsal refahın uzun vadeli sonuçlarını anlamamıza yardımcı olabilir. Estetik cerrahi, bu bağlamda ilginç bir örnek sunar. Yüz germe işlemi gibi estetik müdahaleler, hem bireyler hem de toplum açısından hem kısa vadeli faydalar sağlar hem de uzun vadeli ekonomik etkiler yaratır. Peki, yüz germe ömrü ne…

Yeni Çıkan Hastalığın Adı Ne 20266? Öğrenme, Bilgi Kıtlığı ve Geleceğin Sağlık Paradigmaları Bir Eğitimcinin Daveti: Bilgiyle Korkuyu Aşmak Öğrenme, insanın en büyük dönüşüm gücüdür. Bilgi, karanlığı deler, belirsizlikleri aydınlatır, korkuyu yöneltir. Bugün “Yeni çıkan hastalığın adı ne 20266?” gibi tuhaf bir soru karşısında durduğumuzda, bu sorunun ardında yalnızca tıbbi bir merak değil, bilgi boşluğunu doldurma ihtiyacı yatar. Eğitimcinin görevi, yalnızca doğru bilgiyi sunmak değil; okuyucunun da kendi sorgusunu yapılandırmasını sağlamaktır. Bu yazıda, “20266” sayısal ibaresinin arkasındaki bilinmezliği, öğrenme teorileri, pedagojik yöntemler ve bireysel/toplumsal etkiler bağlamında tartışacağız. “20266” Nedir? Bir Kod mu, Zaaf mı? Aslına bakarsanız, literatürde “20266” adıyla tanımlanmış…

Kan Damlası kaç sayfa? Rakamın ardındaki hikâye Şunu fark ettim: “Kaç sayfa?” diye sorduğumuzda aslında bir kitabın ağırlığını tartmıyoruz; hayatımıza nasıl sığacağını, çantamıza, tren yolculuğumuza, hatta odak süremize nasıl yerleşeceğini merak ediyoruz. Kan Damlası bunun için harika bir örnek. Kısa, sürükleyici ve şaşırtıcı derecede çağdaş bir nabız taşıyor—hem de Servet-i Fünun kuşağından gelen bir romandan söz ederken. Hızlı cevap: Kan Damlası kaç sayfa? Baskıya göre değişiyor. En yaygın güncel baskılardan bazıları şöyle: İş Bankası Kültür Yayınları (2022 ve güncel baskılar): 88 sayfa. “Günümüz Türkçesiyle Türk Edebiyatı Klasikleri” dizisinde yer alıyor. ([Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları][1]) Antik Kitap (2011): 96 sayfa…

Kamu Diplomasisi Kim Buldu? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Yolculuk Diplomasiyi hep kravatlı liderler, gizli toplantılar, kırmızı halılarla mı ilişkilendiriyorsun? Oysa diplomasinin kalbi artık halkta atıyor. “Kamu diplomasisi kim buldu?” sorusu sadece tarihsel bir merak değil; aslında dünyayı nasıl algıladığımızın, iletişimi nasıl dönüştürdüğümüzün hikâyesi. Bu yazıda, hem küresel hem de yerel gözle, kamu diplomasisinin köklerini, evrimini ve farklı toplumlarda kazandığı anlamları birlikte keşfedelim. — Kamu Diplomasisinin Doğuşu: Bir Kavramın Hikâyesi Kamu diplomasisi (public diplomacy) kavramı ilk kez Edward R. Murrow tarafından 1960’larda Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanıldı. Murrow, dönemin efsanevi gazetecilerinden biri olmanın yanı sıra ABD Enformasyon Ajansı’nın başkanıydı. O, diplomasiyi…

Optisyenlik Devlet Ataması Var mı? Görmenin Kültürel Anatomisi Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak toplumların “görme” biçimlerini incelemek, sadece gözle değil, anlamla ilgilenmek demektir. Görmek, insanın dünyayı algılama biçimidir; her kültürde bu eylem farklı sembollerle, değerlerle ve toplumsal rollerle şekillenir. Optisyenlik mesleği de bu çeşitliliğin içinde hem biyolojik bir ihtiyaç hem de kültürel bir anlam taşır. Peki, modern toplumlarda sıkça sorulan bir soru olan “Optisyenlik devlet ataması var mı?” sorusu yalnızca bir istihdam sorusu mu, yoksa daha derin bir toplumsal anlamın kapısı mı? Gözlük ve Kimlik: Görmenin Kültürel Arka Planı Her kültür, görmeye bir anlam yükler. Antropolojik açıdan bakıldığında…

Gözün Sessiz Çığlığı: Hipopiyon Ne Demek? İnsanı anlamaya çalışan bir psikolog olarak, bazen gözün içindeki en küçük bir detayda bile büyük bir anlam gizli bulurum. Çünkü beden, ruhun en dürüst aynasıdır. Bir danışan, “Gözümün içinde bulanıklık var, ama acı değil, bir ağırlık hissediyorum” dediğinde, o an anladım: Hipopiyon sadece tıbbi bir terim değil, ruhun da bir metaforudur. Hipopiyon, gözün ön kamarasında biriken irin — yani enfeksiyonun sessiz yansımasıdır. Ancak bu yazıda, onu bir “bedensel durum”dan çok, insan davranışlarının, bastırılmış duyguların ve sosyal çatışmaların sembolü olarak ele alacağız. Hipopiyonun Anatomisi: Bedenin İçindeki Bulanıklık Tıbbi olarak hipopiyon, göz içi enfeksiyon sonucu ön…

Gönül Vermek Ne? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış “Gönül vermek” dediğimizde hepimizin içinde bir şey kıpırdar. Çünkü bu ifade yalnızca birine âşık olmayı değil, bir davaya bağlanmayı, bir işe inanmayı, bir topluluğa ait hissetmeyi de kapsar. Gönül vermek, insana dair en derin duygulardan biridir; bazen bir kişiye, bazen bir ideale, bazen de adalete olan inancımıza yönelir. Bugün bu kavramı sadece romantik bir duygunun ötesine taşıyarak, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet çerçevesinde yeniden düşünmeye davet ediyorum. Gönül Vermek: Kalbin İradesi ve İnsan Olmanın Temeli Gönül vermek, kalbimizin bir şeye ya da birine yönelmesi, ona emek, zaman…

Göz İçi İltihabı Nasıl Geçer? Toplumsal Yapılar, Cinsiyet Rolleri ve Görmenin Sosyolojisi Toplumları anlamak, sadece ekonomik veya politik yapılarını çözümlemek değil; bireylerin bedenleriyle, özellikle de bedenlerinin sınırlarıyla kurdukları ilişkiyi incelemeyi de gerektirir. Bir sosyolog olarak gözlemlediğim şey şu: insanlar, bedensel rahatsızlıklarını bile toplumsal normların merceğinden okur. Göz içi iltihabı — yani tıbbi adıyla “üveit” — yalnızca bir sağlık sorunu değil, toplumun sağlığa, dayanıklılığa ve görünüşe yüklediği anlamların da bir aynasıdır. Göz İçi İltihabı ve Toplumsal Algı Toplumlarda “görmek”, bilmekle, kontrol etmekle, hatta güçle özdeşleştirilmiştir. Bu nedenle göz hastalıkları genellikle bireyin “güç kaybı” olarak algılanır. Bir kişi göz iltihabı yaşadığında, sadece…